Europejski Trybunał Praw Człowieka zakomunikował (przedstawił Rządowi RP, który ma udzielić odpowiedzi do dnia 29 marca) osiem skarg przeciwko Polsce złożonych przez polskich sędziów. Sędziowie złożyli skargi do Trybunału w związku z postanowieniem Prezydenta RP o odmowie powołania ich na stanowiska sędziowskie (połączone sprawy 35890/22 Kaspryszyn przeciwko Polsce).
Następujący sędziowie i profesorowie prawa otrzymali (w latach 2016 i 2017) pozytywną rekomendację Krajowej Rady Sądownictwa (tzw. Starej KRS) na stanowiska sędziowskie: Sędziego Sądu Najwyższego: Janusz Kaspryszyn, Małgorzata Polańska-Farion, Aleksander Kappes, Wojciech Kocot. Sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego: Grzegorz Borkowski. Sędziów Sądów Apelacyjnych: Agnieszka Łukaszuk, Grzegorz Miśkiewicz, Tomasz Wojciechowski. Sędziego Sądu Okręgowego: Krzysztof Ptasiewicz, Piotr Raczkowski oraz Sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego: Wojciech Buchajczuk.
Pomimo pozytywnej rekomendacji KRS Prezydent przez kilka lat zwlekał z powołaniem ich na rekomendowane stanowiska sędziowskie, w końcu w dniu 27 grudnia 2021 r. wydał postanowienie odmowne (opublikowane dnia 10 stycznia 2022 r.) nie podając przy tym żadnego uzasadnienia swojej decyzji.
Sędziowie i profesorowie prawa (z wyjątkiem sędziego Grzegorza Miśkiewicza) złożyli do ETPCz skargi powołując się na:
- 6 oraz art. 13 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i podnosząc brak żadnego środka odwoławczego, za pomocą którego mogliby zaskarżyć decyzję Prezydenta RP o odmowie powołania ich na stanowiska sędziowskie.
- 8 Konwencji zarzucając, że zarówno długotrwałe milczenie Prezydenta RP wobec rekomendacji KRS co do ich nominacji jak i postanowienie o odmowie ich powołania wydane przez Prezydenta naruszyły ich dobre imię.
ETPCZ zdecydował, że na podstawie artykułu 41 Regulaminu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skarżący będą traktowani priorytetowo. Oznacza to, że Trybunał przyznał tym skargom pierwszeństwo, uznając je za szczególnie istotne ze względu na swój systemowy charakter. W Trybunale jest już ponad 100 spraw, które dotyczą niezawisłości sędziowskiej i działania systemu wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Sprawę prowadzą: Maria Ejchart-Dubois, adwokatka Sylwia Gregorczyk-Abram i adw. Michał Wawrykiewicz w ramach Komitetu Obrony Sprawiedliwości (KOS).
Sprawa była szeroko opisywana w mediach:
https://www.newsweek.pl/polska/polityka/prezydent-andrzej-duda-odmowil-powolania-11-sedziow/jwf6egq
*sprawy prof. Wojciecha Kocota i prof. Aleksandra Kappesa zostały zakomunikowane w dniu 1 czerwca 2022 r. i dotyczą tych samych zarzutów i tego samego stanu faktycznego. Tak więc w ETPCz zajmie się sprawami 10 z 11 niepowołanych przez Prezydenta sędziów.